اما بر اساس تفسیر طبری این عین رشوه است . (2)
پیغمبر گفته بود " خدا لعنت کند کسی را که رشوه میدهد و میگیرد " (3) رشوه دهند پیغمبر اسلام بود و رشوه گیرنده تازه مسلمان یا کسی که می خواست مسلمان شود و از برجستگان قریش بود .
تقسیم غنائم
غنائمی که در جنگ هوزان بدست آمده بودند تمام توجهات را به خود جذب کرده بودند . برای تقسیم غنائم وقت بسرعت می گذشت . در این بین زمزمه این که " پیغمـــــبر غنائم را بین خویشان خود تقسیم خواهد کرد " و یا " به سران قریش خواهد داد " شنیده می شد ، تا اینکه پیغمبر برای تقسیم غنائم حاضر می شود و دیده شد واقعاً هم غنائم بین قریشیان و مخصوصاً سران قریش تقسیم شد .
بنابه تفسیر طبری هدف از تقسیم غنائم بدین صورت ، رشوه بوده است .
روزی پیغمبرهمراه کسانی چند از سفر هوزان برمی گشت که چند عرب بدوی برای خواستن غنائم اطراف پیغمبر را می گیرند . تا حدی که پیغمبر مجبور می شود به زیر درختی خاردار بنام " سیره " پناه ببرد ، و به اعراب بدوی چنین می گوید " اگر به تعداد خارهای این درخت ، شتر و غنیمت گرفته شود ، محققاً من آنها را بین شما تقسیم می کنم تا شما نتوانید به من تهمــت کنسی و دروغگــــوئی و یا ترسو بزنید " . ( 4 )
" ای رسول خدا عدالت را بجا بیاور " !!
تقسیم غنائم جنگ هوزان میان قریشیان ، در جمع جنگجویان مدینه اعتراضاتی بدنبال آورد و یکی به محمد گفت : " ای رسول خدا عدالت را بجا بیاور " و محمد در جواب چنین گفت " من اگر عدالت را بجا نیاورم بدبخت می شوم ، من با آرزوی اینکه قریشیان به مسلمانی بیشتر رغبت نشان دهند از غنائم سهم بیشتری دادم چونکه آنها به دوران جاهلیت نزدیکترند " . اما اعتراضات همچنان ادامه داشت و تنی چند از انصار یعنی اهالی مدینه چنین گفتند " خدا در حق محمد قضاوت کند که به قریش بیشتر رساند در حالیکه هنوز خون قریشیان از شمشیرهایمان می چکد " . (5) . محمد آنروز دادن یکصد شتر به اشراف اعراب را به دیگران ترجیح داده بود . در این تقسیم در حالیکه برای هر مجاهد چهار شتر داده بود ، برای آنانکه علیه اسلام می جنگیدند یکصد شتر داده بود .
رشوه از مال ذکات
رشوه ادن از مال ذکات در آیه 60 سوره توبه آمده است . سوره توبه آیه 60 " زکات فقط از آن فقرا و تنگدستان و عاملان آنست و آنها که جلب دلهایشان کنند ، و برای آزاد کردن بردگان و قرض داران و صرف در راه خدا و به راه ماندگان است ، و این قراری از جانب خداست و خدا دانای شایسته کار است "
اساساً طبری واژه " رشوه " را بدلیل این آیه در تفسیرش استفاده کرده است . در میان اینها دارا ها هم باید باشند اما در این آیه به کسانی که باید ذکات داد اشاره شده است . پیغمبر فقط برای گسترش اسلام به سران قریش به مقدار زیاد سهم داده بود و علاوه بر آن به سران قریش فقط از سهم غنائم به هر کدان یکصد شتر داده بود .
لیست گروه مخالف پانزده نفره
بناب آیات قرآن بطور مرتب حق گرفتن سهم از محل ذکات را بدست می آوردند . در مقابل چه ؟
این فقط یک جواب دارد ، در مقابل مسلمان شدن . سهم گرفتن از محل ذکات در زمان پیغمبر و بعد از او در دوران خلافت ابوبکر ادامه داشت و بعد از او عمر دستور پرداخت رشوه به آنها را پاره کرد . یکی از فقهای اسلام این چنین میگوید " ماجرا آن زمان تمام شده است و دیگر گروهی بنام " گروه مخالفان وجود ندارد . آیه 60 سوره توبه در مورد آنها بی تاثیر است " و بنابه عقیده برخی ها ، عمر و یا کس دیگرب چون اعتبار بی تاثیر کردن ایات قرآن را ندارند ، پس به همان منوال باید ادامه یابد . یعنی گردانندگان اسلام و متخصصان شریعت می توانند به هر کس که می خواهند برای مسلمان شدنش ، گسترش و تقویت اسلام از محل ذکات پرداختهائی انجام دهند حتی اگر این افراد ثروتمند باشند .
گروه مخالفان به کسانیکه قلبهایشان برای اسلام می بایستی گرم و تقویت میشد ، اتلاق میشد . بعد از جنگ هوزان بدست آوردن اشخاص قدرتمند و موثر میان قبائل اعراب مد نظر قرار گرفت . بهترین راه سهم دادن از غنائم بود و در این میان غنیمتی بدست آمده بود که تا آن تاریخ همتایش وجود نداشت . تا آن درجه زیاد و غنی بود .
غنائم عبارت بودند از " 6 هزار زن ! ، 24 هزار شتر ، 40 هزار گاو ، 4 هزار (اوکیه )* نقـره " (6) .
پیغمبر کسانی را که میان قبائل از نفوذ و تاثیر زیادی برخوردار بودند را می شناخت .
گروه مخالفان از میان اینها انتخاب شده بودند .
فخرالدین رازی برای گروه مخالفان ابن عباس چنین می گوید " اینها سران با نفوذ قبائل بودند " و بعد در ادامه نام پانزده تن را چنین می شمارد :
ابوسفیان ، حبیب ابن اکرا، حسن بن اورین، عبدالعزی بن حتیب، امیر ابن سهیل ، ابو سنابیل ، هضام ابن حکیم ، اوف ابن مالک ، عمیه ابن صفوان ، یربو ابن عبدالرحمان ، قیص ابن جد ، میرداس ابن امرو ، هارس ابن اعلا ، هاشم ابن هرث ، امروالجهین ابن سهیل .
بغیر از یربو ابن عبدالرحمان ، به بقیه هرکدام یکصد شتر داده شده بود و به عبدالرحمان هفتاد شتر احسان گردید . به هضام ابن حکیم هم هفتاد شتر داده شد که رازی بر اساس نوشته های بخاری و احادیث مختلف می نویسد که بعد از اعتراض به هفتاد شتر او اضافه گردید . (7) .
می بینید که برای تقویت اسلام و گسترش آن و هرجا که پشتوانه ای برای اسلام دیده شود ، آنجــــــــــــــا در" رشوه "باز گذاشته شده است . کسانی که در میان مردم با نفوذ و قدرتمند هستند ، از اموال ذکات و غنائم ، بیشتر از دیگران سود برده اند .
پیغمبر اسلام به دادن سهم غنائم جنگی ، سهم ذکات و در بعضی موارد نخلستانها و اراضی کشاورزی مبادرت می کرد . تا اسلام تقویت و گسترش داده شود .
22 نوامبر 1987
توران دورسون
بخشی از کتاب این است دین جلد اول
برگرفته از وبلاگ نقد قرآن
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* اوکیه یا وکیه ، یک پیمانه اندازه گیری وزن بود در زمانهای قدیم که نسبت به مکان مقدار آن نیز متغیر بود . هفت مثقال مقدار میانگین آن بود .
منابع :
1) صحیح بخاری ترجمه تجرید صریح ج 7 ص 141
2) جامع البیان فی تفسیر قرآن ج 10 ص 113
3) منبع ابو داوود کتاب العقدیه ج4 حدیث 3580 ، ابن ماجه احکام حدیث 2313
4) مختصر صحیح بخاری ترجمه ترجید صریح ج8 ص 511
5) صحیح بخاری محتسن ترجمه ترجید صریح ص 505 ، 510 ، 511
6) صحیح بخاری ترجمه ترجید صریح ج7 ص 132
7) تفسیرالکبیر رازی ج16 ص 111 ، بخاری فرض الحموس ج4 ص56 ، ترجید صریح ج8 حدیث 1296 ، 1299 ، 1303 ، احمد ابن حنبل 4/42
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر